İDDİA: Avustralya’da 10 bin deve çok su içtikleri için helikopterden vurularak öldürülecek.
DOĞRU
Sosyal medyada 7 Ocak 2020 tarihinde dolaşıma giren ve Teyit’e de birçok kez ihbar olarak gönderilen çeşitli paylaşımlarda, Avustralya’da 10 bin devenin çok su tükettikleri gerekçesiyle öldürüleceği iddia edildi. Konuyla ilgili yalnızca bir gönderi, bin 300’den fazla beğeni aldı. Aynı iddia Gazete Duvar, Diken, Onedio, NTV, Sabah, TRT Haber gibi haber sitelerinde de yer aldı.
Sosyal medyada hızla yayılan bu iddia doğru. Avustralya’da Anangu Pitjantjatjara Yankunytjatjara (APY) topraklarındaki Aborjin liderlerinin talimatıyla 10 bin devenin öldürüleceği, yapılan resmi açıklamalardan teyit edilebiliyor.
10 bin devenin öldürüleceğini Aborjin liderleri duyurdu
Anangu Pitjantjatjara Yankunytjatjara (APY) yönetiminin, profesyonel nişancılar tarafından develer başta olmak üzere vahşi hayvanların öldürüleceği haberini, Facebook hesaplarında duyurduğu görülüyor. Konuyla ilgili, APY idaresinden Marita Baker, aşırı sıcaklar susuzluğa yol açmışken develerin sorun oluşturduğunu, çitleri yıkıp evlere girerek klimalardan su içtiklerini söylüyor. Baker, bölgedekilerin çocuklarının güvenliğinden endişe duyduklarını da belirtiyor.
Konunun doğru olduğuna ilişkin bir diğer açıklama ise, Güney Avustralya Çevre ve Su Bölümü sözcüsü tarafından yapılmış. Sözcü’ye göre, artan yabani deve sayısı zaten kurak olan bölgede çeşitli sorunlara neden oluyor ve develerin yönetilmeleri giderek zorlaşıyor. 7 Ocak Salı yayınlanan haberde, itlafın 9 Ocak’ta başlayacağı ve beş gün içinde tamamlanmasının beklendiği belirtilmiş.
Ülkedeki resmi sitelerde de konuyla ilgili bilgi yer alıyor
Avustralya’da Kuzey toprakları hükümetinin resmi sitesinde, yabani develerin Avustralya anakarasının yüzde 37’sinden fazlasında bulunduğu ve diğer canlılar ile genel ekosisteme verdikleri zarardan bahsediliyor. Sitede yer alan bilgiye göre develer kıtaya 19. yüzyılda getirilmiş; yani Avustralya ekosisteminin doğal bir parçası değiller. Ayrıca sitede, bu hayvanların helikopterle atış yapılarak öldürüldüğü bilgisi de yer alıyor. Yönetimin develere karşı aldığı bir başka önlem ise ihraç etmek. Yılda yaklaşık 5 bin devenin bu sayede bölgeden uzaklaştırıldığı söyleniyor.
Hükümetin zararlı gördüğü hayvanlar yalnızca develer değil. Sitede vahşi kedilerden geyiklere 30’a yakın yabani hayvanın verdiği zararlar anlatılmış. Örneğin yabani atların da develer gibi havadan ateş edilerek itlaf edildiği sitede açıkça anlatılıyor.
Avustralya Çevre ve Enerji Bakanlığı’nın 2010 yılında yabani develerle ilgili oluşturduğu bir eylem planı da mevcut. Eylem planında yer alan bilgilere göre, Güney Avustralya’da yabani develer 589 bin kilometrekarelik alanda yaygınlar ve ülke genelinde yaygın oldukları alansa 3 milyon 329 bin kilometrekare. Vahşi develerin Aborjin bölgesindeki yayılımı ise 783 bin kilometre kare.
2010 yılında yayınlanan eylem planından
Hükümetin 2017-2027 yıllarını kapsayan bir “zararlı yabani hayvanlar” stratejisi de var. Stratejinin odağında ise biyoçeşitliliği korumak yer alıyor. Avustralya hükümeti, yabani hayvanların öldürülmesinde rol oynamadıklarını söylese de, nüfuslarının kontrol edilmesine verdiği destek, 11. sayfada görülebiliyor.
Anangu Pitjantjatjara Yankunytjatjara hakkında
Anangu Pitjantjatjara Yankunytjatjara (APY), Güney Avustralya’nın uzak kuzeybatısında yer alan Aborjin Avustralyalıların yaşadığı, seyrek nüfuslu büyük bir yerel yönetim. Bölgede Avustralya hükümetinin 2016 yılında yayınladığı nüfus istatistiklerine göre, 2 bin 276 kişi yaşıyor. Yani Anangular nüfuslarının beş katı kadar deve öldürecekler.
Anangu Pitjantjatjara’nın bölgedeki alanı
Develer ilk kez öldürülmüyor
Avustralya’da yabani hayvanların nüfus kontrolü için itlaf edilmesi yeni bir uygulama değil. Geçtiğimiz yıllarda da yabani develer aynı gerekçelerle öldürülmüş veya ihraç edilerek bölgeden uzaklaştırılmıştı. Örneğin yabani atların da aynı gerekçelerle öldürüleceği söyleniyor ki bu da mümkün. Çünkü hükümetin yabani atlarla ilgili de önlem ve eylem planları mevcut.
Avustralya’da bu kararlar geçmişte de tartışma konusu olmuştu. 2015 yılında yapılan bir açıklamada ülkede 2 milyon yabani kedinin öldürüleceği kararı tepki çekmişti. RMIT üniversitesinden bir grubun yaptığı araştırmada da kısa süre içinde 211 bin kedinin öldürüldüğü ortaya çıkmıştı. Benzer bir açıklama 2019’da da geldi ve 2 milyon yabani kedinin zehirlenerek öldürüleceği açıklandı. Hatta teyit platformu Snopes bu konuda bir analiz yayınlayarak bilginin doğru olduğunu paylaştı.
Sonuç olarak Avustralya’da develerin, bulundukları bölgeye zarar verdikleri gerekçesiyle havadan vurularak öldürülecekleri bilgisi doğru.
Kaynaklar
APY Lands Facebook hesabı, konuya ilişkin açıklama, 6 Ocak 2020
BBC, Australia to cull thousands of camels, 8 Ocak 2020
News.com.au, “Indigenous leaders give go-ahead for massive cull of 10,000 feral camels in remote South Australia”, 7 Ocak 2020
Northern Territory Government, Feral camel
Northern Territory Government, Feral Animals
Northern Territory Government, Feral Horse
Australian Goverment, Department of Environment and Energy, “National Feral Camel Action Plan”, 2010
Australian Goverment, Department of Environment, “Feral Horse and Feral Donkey”
Australian Bureau of Statistics, “Anangu Pitjantjatjara Census QuickStats”, 2016
BBC Türkçe, “Avustralya'da 650 bin deve öldürülecek”, 13 Ağustos 2009
BBC Türkçe, “Avustralya'nın 'deve fazlası'ndan yararlanılacak”, 6 Eylül 2010
Independent Türkçe, “Avustralya'da develerden sonra vahşi atlar için de öldürme kararı”, 9 Ocak 2020
Australian Government Department of Agriculture, Australian Pest Animal Strategy 2017 to 2027
Evrensel, Avustralya 2 milyon kediyi neden öldürüyor?, 31 Temmuz 2015
Snopes, Did Australia Plan to Kill Millions of Feral Cats Using Poisoned Sausages?, 29 Nisan 2019
CBS News, Australia is trying to kill millions of stray cats by airdropping poisoned sausages, 26 Nisan 2019
RMIT University, An assessment of the national effort towards feral cat control, 2017