İDDİA: Burundan numune alınarak yapılan koronavirüs testi sırasında insanlara çip entegre ediliyor.
YANLIŞ
Sosyal medyada ve bazı haber sitelerinde Covid-19 tanı testleri için kullanılan sürüntü çubukların mikroçip taşıdığı ve bu çubuklarla burun deliğinden geniz boşluğuna erişip beyne en yakın noktaya çip takılabileceği iddia edildi. Testler aracılığıyla takılan çiplerin de Hitachi’nin 2007’de tanıttığı RFID mikroçipler olduğu öne sürülmüş. Sürüntü testlerin beyne zarar verdiği, çip entegre etmeye yarayan testleri Bill ve Melinda Gates Vakfı’nın finanse ettiği gibi iddialar da var. Enfekte dokuya ulaşmak için burnun derinliklerine ulaşılması zorunluluğu, virüsün konuşma yoluyla yayılamayacağına kanıt olarak da sunulmuş.
Ancak iddia doğru değil. PCR testleriyle beyne çip entegre etmek anatomik olarak mümkün değil.
Sürüntü testlerle çip entegre edilmiyor
İddiaların kaynağı Jim Stone isimli bir internet sitesi. Birçok komplo teorisinin yer aldığı internet sitesindeki yazıda, sürüntü testlerinde, burun boşluğunun üstündeki bir kemik olan cribriform plakasından örnek alındığı, beyne bu yolla çip takılabileceği öne sürülmüş.
SARS-CoV-2 PCR testinde, burun ve boğazdan sürüntü yöntemiyle örnek alınıyor. Nazofarinjal, burun ve gırtlak ile ilgili, orofarinjal ise ağız ve gırtlak ile ilgili bölgeyi oluşturuyor. Bu yöntemle ucuna pamuk bağlı olan çubuk ile burundan veya ağızdan girilip örnek alınıyor. Nasıl uygulandığını ve nereden örnek alındığını ortaya koyan birçok video da mevcut.
Sürüntü testiyle örnek alınan nazofarenks, kafatasının tabanı ile yumuşak damak arasında bulunuyor. Test çubuğuyla iddia edildiği gibi burun boşluğunun çatısını oluşturan cribriform plakadan değil, nazofarenksten numune alıyor. Test çubuklarının beyne ulaşması da anatomik olarak mümkün değil. Beyin anatomik olarak kafatası, koruyucu zar, sıvı gibi katmanlarla kaplı; bir çubuk ile de birden fazla katman tahrip edilerek beyne ulaşmak büyük bir güç gerektiriyor.
Sağlık Bakanlığının internet sitesinde yer alan numune alma el kitabında PCR testi için solunum yolu örneğinin alınması işlemindeki adımlara bakıldığında da anlaşılıyor ki, test işlemi sırasında basit bir sürüntü çubuğu kullanılarak çip yerleştirilmesi mümkün değil.
Sürüntü testleri etkili olması nedeniyle tercih ediliyor
Öte yandan Covid-19 tespiti için burun deliğinden sürüntü çubuğuyla örnek alıp PCR testi gerçekleştirmek yerine kullanılan farklı yöntemler de var. Ancak PCR testi, solunum yolundan örnek almanın daha kolay olması ve etkililiği nedeniyle tercih ediliyor. Ayrıca SARS-CoV-2 solunum yolu virüsü olduğundan, sürüntü testleriyle daha doğru sonuçlar elde edilebiliyor. İddia edildiğinin aksine sürüntü çubuklarının örnek almak için burun ve boğazın derinliklerine girmesi, virüsün solunum damlacıkları yoluyla yayılmadığına kanıt değil. Ağızdan, burundan çıkan damlacıklar SARS-CoV-2 ile enfekte olan bölgelerden geliyor.
ABD Teksas A&M Üniversitesi’nden Prof. Dr. Benjamin Neuman da AFP Fact Check’e yaptığı değerlendirmede sürüntü testinin virüsün kaynağına doğrudan ulaşması, hastaların konforu ve hastalar tarafından en çok tercih edilen yöntem olması nedeniyle olumlu yönlerine işaret etmiş. Amerika Hastalık Önleme ve Koruma Merkezine (CDC) göre özellikle asemptomatik hastalarda nazofarinjal ya da orofarinjal sürüntü yoluyla örnek toplanması gerekiyor.
RFID mikroçipleri insanların isteği dışında entegre edilmiyor
İddiada belirtilen RFID mikroçipleri, 2007 yılında Hitachi tarafından tanıtılmış mikroçipler. Mikroçiplerin bir kağıda gömülecek kadar küçük, 0.05 (0.002 inç) büyüklüğünde olduğu dile getirilmiş. Bir etiket ve okuyucudan meydana gelen RFID yongalarının, nesne bilgilerini almak, saklamak ve göndermek için programladığı da belirtilmiş.
Çiplerin insanları izleme gibi kötü amaçlarla kullanılmasından duyulan endişeler üzerine, şirket sözcüsü Masayuki Takeuchi, mikroçipleri insanlar üzerinde kullanma gibi bir amaçlarının olmadığını aktarmış.
Mikroçiplerin görünümünü karşılaştırmak için insan saçının yanına konulmuş görüntüsü.
RFID mikroçipleri, genel olarak insanlara implante edilebiliyor. Ancak vücuda implante edilenlerin şekli Hitachi’nin tanıttıklarından epey farklı. Pirinç tanesi büyüklüğündeki bu çipler, iddia edildiği gibi zorla ya da gizlice takılmıyor. Doktorlar hastaların rızası dahilinde baş parmak ve işaret parmağının arasındaki dokuya şırıngayla implante ediyor. Yani işlemin, şırınga olmaksızın, sürüntü testlerinde kullanılan çubuklarla yapılması mümkün de görünmüyor. Ayrıca çip yerleştirildikten sonra, yer değiştirmediği ya da enfeksiyona yol açmadığının gözlemlenmesi gerekiyor. Tarayıcılar tarafından okunabilen, deri altına yerleştirilen mikroçipler akıllı kimlik kartı görevi görüyor. Güvenlik, sağlık ve etik açıdan tartışmalı olan mikroçipler, şimdilik sanıldığı kadar yaygın da değil.
Koronavirüs tanı testinin Bill ve Melinda Gates Vakfı ile de bir ilgisi yok. Bill ve Melinda Gates Vakfı sözcüsü AFP’ye yaptığı açıklamada mikroçip ile ilgili iddiaları reddetmiş. Bill Gates açıklamalarında insanlara koronavirüs nedeniyle çip entegre edilmesi gerektiğini de dile getirmedi. Çip teknolojisinin koronavirüs salgını nedeniyle insanlar üzerinde kullanılması da planlanmıyor.
Sonuç olarak sürüntü testleriyle çip entegre edilebileceği iddiası gerçeği yansıtmıyor. İddia uydurmaya örnek.
Kaynaklar
Evrim Ağacı, COVID-19 Koronavirüs Hastalığı Testi İçin Burun ve Boğazdan Nasıl Örnek Alınır, 22 Nisan 2020
YouTube, Adult Nasopharyngeal Swab for COVID-19, 26 Mart 2020
YouTube, Nasopharyngeal Swab Procedure, 11 Nisan 2020
Teachme Anatomy, The Pharynx
Teachme Anatomy, The Ethmoid Bone
BBC, Coronavirus tests: Swabs don't damage the brain and other claims fact-checked, 18 Temmuz 2020
Reuters, Fact check: Coronavirus tests do not cause brain damage or plant substances on the brain, 15 Temmuz 2020
Sağlık Bakanlığı, Numune Alma El Kitabı
AFP Fact Check, Posts falsely claim coronavirus testing is an excuse to implant Gates-funded microchips, 11 Haziran 2020
NBC News, Hitachi shows off world's smallest RFID chip, 2007
Infosec Instıtute, Human-implanted RFID chips, 17 Nisan 2014
BBC, Why I want a microchip implant, 10 Şubat 2014