İDDİA: Fotoğraf Iraklı tarihi eser uzmanının Berlin’de müze gezerken "Çaldılar seni ey Irak" diyerek ağladığını gösteriyor.
YANLIŞ
Sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafın Berlin’de bir müzede çekildiği ve görüntüdeki tarihi eserler uzmanının “Çaldılar seni ey Irak” diyerek haykırdığı iddia edildi. Gönderilerden biri yaklaşık 7 bin kişi tarafından beğenilirken binden fazla kişi tarafından paylaşıldı.
Ancak iddia doğru değil. Fotoğraf 2003 yılında Reuters muhabiri Radu Sigheti tarafından eski Nimrud hazinelerini sergilemek için Bağdat Müzesi’nin açılışı sırasında ağlayan Muwaffaq Tikriti isimli bir eczacıyı gösteriyor.
Fotoğraf Berlin’de çekilmemiş
Fotoğraf tersine görsel arama yöntemiyle aratıldığında ilk olarak 3 Temmuz 2003 tarihinde Reuters tarafından servis edildiği bilgisine ulaşıyoruz.
Fotoğrafın açıklamasında ise gönderide iddia edilenin aksine fotoğrafın Berlin’de değil Irak’ta yer alan Irak Ulusal Müzesi, namıdiğer Bağdat Müzesi’nde çekildiği belirtiliyor. Fotoğraf dikkatle incelendiğinde fotoğrafta yer alan arka planla, Google’da arattığımızda karşılaştığımız Asur galerisi görsellerinin iç mekan görünüşünün aynı olduğunu söylemek mümkün.
Fotoğraftaki kişiler kim?
Fotoğraf teyit platformu Factly.in tarafından incelenmiş ve sağdaki kişinin Amal Al-Jubouri, soldaki kişinin de Muwaffaq Tikriti olduğu tespit edilmiş. Tikriti’nin 29 Temmuz 2019 tarihinde Al Arabiya’ya verdiği röportajı alıntılayan bir gönderiyi de Al Jubouri sosyal medya hesabında paylaşmış. Tikriti, ağlama sebebiniyse 1976’da ayrıldığı Bağdat’a yıllar sonra döndüğünde katıldığı müze etkinliğinde duygulanmasına bağlıyor.
İddialarda Iraklı tarihi eserler uzmanı olduğu öne sürülen Muwaffaq Tikriti ise tarihi eserler uzmanı değil, eczacı. Bu bilgiyi Linkedin ve Facebook hesaplarından kolaylıkla doğrulayabiliyoruz. Amal Al-Jubouri ise Iraklı bir şair ve aktivist.
Malumatfuruş da yayınladığı bir analizle iddiayı ele almış ve yanlış olduğu sonucuna varmış.
Sonuç olarak gönderide ağladığı fotoğraflanan kişi tarihi eserler uzmanı değil ve fotoğraf Berlin’de çekilmedi. İddia bu haliyle yanlış bilginin en yaygın yedi türünden hatalı ilişkilendirme kategorisine örnek.
Kaynaklar
Reuters, Archive, 3 Temmuz 2003
Alarabiya.net, Arab and World,
Facebook, Amal Al Jubouri gönderisi 29 Temmuz 2019
Google, Bağdat müzesi
Google, Assyrian gallery Iraq museum
Malumatfuruş, Berlin’de Müzeyi Gezerken Ağlayan Iraklı Tarihi Eserler Uzmanına Ait Fotoğraf İddiası, 4 Ocak 2020
Factly.in, This Photo was taken at the Baghdad Museum in Iraq, not at the British Museum, 12 Kasım 2019