İDDİA 23: New England Journal of Medicine, kızamık aşısının kadınların yüzde 55'inde romatoit artrit gelişmesine neden olduğunu yazdı.
YANLIŞ
Soner Yalçın Kara Kutu: Yüzleşme Vakti’nde New England Journal of Medicine’da yayınlanan bir makalede, kızamık aşısının kadınların yüzde 55’inde romatoit artrit gelişmesine neden olduğunun yazdığını öne sürüyor.
Bu çalışmanın neredeyse her parçasında Yalçın’ın kaynak gösterme sorunundan bahsettik. Bu iddiaya kaynak gösterilen New England Journal of Medicine, haftalık bir tıp dergisi ve 1812 yılından beri yayında. Her şeyden önce, derginin hangi yıl yayınlanan hangi sayısındaki hangi makaleye referans verildiğini bilebilmek gerçekten mümkün değil.
Yalçın’ın iddialarını araştırmaya başladığımızda, Yeni Akit’te bir habere rastlıyoruz. “Nöroşirürji uzmanı Dr. Russell Blaylock’dan çarpıcı konuşma” ifadeleriyle verilen haberde Yalçın’ın kitabına aldığı veriyle karşılaşıyoruz.
Haberde ismi geçen Dr. Russel Blaylock aşı karşıtlığıyla ünlü. Obamacare sağlık sisteminde yaşlı hastalara ötenazi yapıldığını öne sürmüş ve aşırı sağ komplo teorileri yaymasıyla ünlü InfoWars isimli internet sitesine içme sularındaki fluoridin, dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye neden olan bir öjeni (insan ırkının katl yoluyla ıslahı) programı olduğunu dile getirmişti. The Outline’daki yazıdan öğreniyoruz ki, Blaylock yetersiz beslenmenin Illumunati’nin insanları şiddete meyilli yapmak ve global nüfusu düşürme araçlarından dile getirmiş. 2000’lerin ortasından itibaren Hristiyanları çekmek için mucize tedavilerden ve Tanrı tasarımından daha sık bahsetmeye başlamış.
İlginç komplo teorileriyle ünlü Dr. Blaylock’un hikayesine ara verip, Yalçın’ın bahsettiği verileri nerede kullanmış olabileceğini araştırmaya başlıyoruz. Aşı karşıtı doktorun konuşmalarından birinde, kızamık aşısı olan kadınların yüzde 55’inde artrit de görüldüğü belirtiliyor. Yalçın’ın söylediğinin aksine, bu çalışma New England Journal of Medicine’den değil, Annals of the Rheumatic Diseases isimli bir akademik yayından. New England Journal of Medicine dergisinin arşivlerinde yaptığımız aramalarda böyle bir veri bulamamamızın nedeni de bu.
Blaylock’un referans verdiği makale 1986 yılında yayınlanmış. Makalenin başka akademik alıntılarda olduğu gibi çarpıtılarak ve eksik verildiğini görüyoruz. Çalışmada vahşi kızamıkçık virüsüyle enfekte olanlarla, kızamıkçık aşısı olanlar karşılaştırılarak veriler sunuluyor. Çalışma sonucunda vahşi kızamıkçık virüsüne maruz kalanlarda artrit görülme oranının, aşı olanlara göre daha yüksek olduğu anlaşılıyor.
Kızamıkçık aşısı olan grup, 17-33 yaş arası 44 kadından oluşuyor. Vahşi kızamıkçık görülenler grubu ise yaşları 11-54 arasında değişen 23 kadın ve 23 erkekten oluşuyor.
Kızamıkçık aşısı olanların grubunda objektif artrit bulgusu 44 kişiden altısında (yüzde 13-6) kaydediliyor, 44’ünün 18’inde (40- yüzde 9) ise eklem ağrısı tespit ediliyor. Eklem semptomlarının başlangıcı, immünizasyondan sonra 9-27 günde meydana geliyor. Artrit, artralji veya eklem semptomları gelişen gruplar arasında aşılama sırasındaki ortalama yaş açısından anlamlı bir fark yok.
Vahşi kızamıkçık enfeksiyonu bulaşanlar grubunda, 46 kişiden 14’ünde artrit, 14 kişide de artralji görülüyor. Kadınlarda erkeklerden daha şiddetli eklem şikayetleri tespit ediliyor, 23 kadının 12’s, 23 erkekten sadece ikisinde objektif artrit bulgusuna rastlanıyor.
Dr. Blaylock’un bu makaledeki hangi verileri kullanarak yüzde 55 oranına ulaştığını anlamak pek mümkün değil. Özetle, makale aşının değil, vahşi tip kızamıkçık enfeksiyonunun artrit gelişmesinde rol oynadığını gösteriyor.
Araştırmalarda böyle bir bulgu yok
Vahşi tıp kızamıkçık enfeksiyonuna bağlı artrit, en fazla yetişkin kadınlarda rastlanıyor. Semptomlar aylarca, nadiren yıllarca da sürebiliyor.
Aşıların romatoit artrite neden olduğuna ilişkin bilimsel bir bulgu yok. Kızamıkçık aşısı dışında da Hepatit B ve HPV aşısının artrite neden olduğu da iddia ediliyor. Bunu da kanıtlayan herhangi bir bilgiye rastlanmıyor. 2000 romatoit artrit vakasında yapılan incelemede, herhangi bir aşının hastalıkla ilgisi bulunamadı. Ayrıca HPV ile hastalığın bağı olmadığını söyleyen başka pek çok araştırma mevcut.
KKK aşısının reaksiyonlarına ilişkin retrospektif analizlerinde İsveç’te 700 bin çocukta yapılan araştırmada, Taranger ve Wilholm (1984) sadece bir vakada kronik artrite rastlandığını belirtiyor. Akut artrit vakalarına rastlandığı görülen araştırmalar da var ama kronik artrit vakalarına aşılardan sonra rastlandığını söylemek mümkün görünmüyor.
Kara Kutu: Yüzleşme Vakti isimli kitap hakkındaki çalışmaya dair Teyit ekibi tarafından yayınlanan 63 yazı bu rehberde yer alıyor.
Komplo teorileri hakkındaki yazıları okuyarak kitabın içinde düşülen genel yanılgıları anlayabilirsiniz:
Manisalı eczacıları kim öldürdü?
Komplo Teorileri I: Aşırı şüpheci tutum etrafımızı sardığında
Komplo Teorileri II: Bilimsel görünme çabası
Komplo Teorileri III: Sağlığımızı korumak için ne yapabiliriz?
Bu bölümdeki yazılar Kara Kutu’nun yazım sürecine mercek tutuyor. Kitaptaki kaynak gösterimi, izlenen metodoloji ve tespit edilen intihaller sizi şaşırtabilir. Ayrıca kitapta yer alan ve Yalçın’ın konuşmalarından hareketle oluşturulan safsatalara ve daha fazlasına göz atabilirsiniz:
Kara Kutu’nun yöntemi – I: Nasıl yazıldı? Nasıl basıldı?
Kara Kutu’nun yöntemi – II: Kaynakça nasıl hazırlanmış?
Kara Kutu’nun yöntemi – III: 30 farklı kaynaktan yapılan intihaller
Korelasyon nedensellik değildir
Kara Kutu’nun ‘kozmik odasındaki’ intihaller
Safsatalar I: Komplo teorilerini safsatalar ile süslemek
Safsatalar II: Hatalı akıl yürütmenin kitabı
Özellikle ‘doğallık safsatasını’ özümsedikten sonra homeopati üzerine iddiaları inceleyebilirsiniz:
Kapitalizm homeopatiyi teğet mi geçti? Sektöre genel bakış
ABD’deki en büyük kütüphanelerin homeopati okullarıyla ilişkisi olduğu iddiası dayanaksız
İDDİA 1: Patofizyoloji kürsülerinin 12 Eylül’den sonra kapatıldığı ve yıllardır bu dersin verilmediği iddiası
Türkiye’de tıp eğitimi nasıl kurumsallaştı?
Kara Kutu: Yüzleşme Vakti isimli kitabın üçüncü ve dördüncü bölümlerinde yer alan iddiaların ele alındığı yazılar bu bölümde:
İDDİA 2: ABD ve Avrupa’da Augmentin’in evcil hayvanlarda kullanımının yasaklandığı iddiası
İDDİA 3: 12 yaşındaki her çocuğun kolesterol ilacı alması tavsiye edilmiyor
İDDİA 4: İlaçların farklı ülkelerde daha ucuz olmasının nedeni fiyat politikaları
İDDİA 5: Yan etkileri olan serzone isimli ilacın ‘henüz’ toplatıldığı iddiası
İDDİA 6: Bazı psikiyatrik hastalıklar piyasayı canlandırmak için mi uyduruldu?
İDDİA 7: Beyindeki organik değişimler mutasyon anlamına mı geliyor?
İDDİA 8: Gebelikte antidepresan kullanımının bebekte otizm riskini artırdığı iddiası
İDDİA 9: Serotonin ile depresyon arasında ilişki yok mu?
İDDİA 10: Sadece çocuklar üzerinde ve belli bir evre için yapılan araştırmanın sonuçları genellenebilir mi?
İDDİA 11: ABD’deki yaygın ölüm sebepleri arasında ilaç yan etkilerinin dördüncü sırada olduğu iddiası
Aşılar kitapta önemli bir yer tutuyor. Çalışmamızın önemli bir kısmı, bu nedenle aşılar hakkındaki iddialara ayrıldı:
Aşılar bağışıklığı zayıflatıyor mu? Vücudumuzun ‘askerleri’ nasıl çalışıyor?
Aşılarda bulunan maddeler o kadar ‘korkutucu’ mu?
Sürü bağışıklığı: ‘Benim çocuğum istersem aşılatmam’ denebilir mi?
Osmanlı’dan günümüze Türkiye’de aşı çalışmaları
İDDİA 12: Türkiye’de ilk aşı kampanyasının 1985’te yapıldığı iddiası
İDDİA 13: Türkiye’de zorunlu aşı uygulaması olduğu iddiası
İDDİA 14: Menenjit aşısının 2013 yılında aşı takvimine eklendiği iddiası
İDDİA 15: Almanya’daki zorunlu kızamık aşısı yasasının ‘kıl payıyla’ kabul edildiği iddiası
İDDİA 16: Almanya’da çocuk doktorlarının yüzde 92’si çocuğunu aşılatmıyor iddiası
Finlandiya İngiltere İrlanda Hollanda ve İsveç’te aşıların zorunlu olmaması ne anlama geliyor?
İDDİA 17: FDA’da görevli Morris’in grip aşısı hakkındaki açıklamayı 2009’da yaptığı iddiası
İDDİA 18: İsrail’de hiç aşı yapılmadığı iddiası
Wakefield I: Aşı ve otizm arasındaki ilişki olduğu iddiaları nereden çıktı?
Wakefield II: Kızamık virüsü için aşı patenti almış
Wakefield III: Otizmli ailelerin avukatlarından para aldı
Aşı ve otizm arasında bağ olduğu tartışmalarını kimler kitleselleştirdi?
Aşı otizm arasında bağ olduğunu söyleyenlerin bilimsellik iddiası
Bugün 50’lerinde olanların çocukluğunda çevrelerinde otizmli çocuk yok muydu?
İDDİA 20: Neil Z. Miller aşı karşıtı derneklerle ilişkili
İDDİA 21: Houweling makalesinde aşıların zararlarından bahsetmiyor
İDDİA 22: Prof. Dr. Claire-Anne Siegrist aşının uzun dönemdeki faydalarının bilindiğini belirtiyor
İDDİA 23: Kızamık aşısının kadınların yüzde 55’inde romatoit artrit gelişmesine neden olduğu iddiası
İDDİA 24: Boğmaca aşısından sonra bebeklerin normalden yedi kat daha fazla hayatını kaybettiği iddiası
Difteri tetanoz ve boğmaca aşılarının ani bebek ölümü vakalarıyla bağlantısı yok
İDDİA 25: Aşıların kısırlığa neden olduğunu gösteren bir kanıt yok
İDDİA 26: Aşılarda kullanılacak antijenleri patent sınırlamaları mı belirliyor?
İDDİA 27: Gluten ve kazeinin otizme yol açtığını gösteren bulgu yok
Aşı üretimi kâr maksimizasyonuna dayanıyor ve bu halk sağlığını tehdit ediyor
Facebook’un reklam politikası Kara Kutu’daki aşı karşıtı iddiaların yayılımını engelledi mi?
Son olarak Kara Kutu’da modern tıbbın karşısına anti kapitalizmin konduğunu görüyoruz. Tıp ve anti kapitalizm ilişkisine dair yazılar aşağıdaki gibi:
Kaynaklar
Bengtsson ve diğerleri, Aşılanmanın romatoit artrit geliştirmediğini gösteren çalışma, 2010
Ogra ve diğerleri, Soner Yalçın’ın iddiasını dayandırdığı makale, 1975
Dr. Blaylock’un sunumlarından kesitler
The New England Journal of Medicine’ın veri tabanında yapılan arama
Annals of the Rheumatic Diseases dergisi
Institute of Medicine, Adverse Effects of Pertussis and Rubella Vaccines, 1991
The Outline, The quack behind the MSG scare is still stoking fear for profit, 5 Mart 2017