Mera otlatma planındaki ücretlendirmeler yeni değil 

Sosyal medyada dolaşıma giren ve Teyit’e ihbar olarak gönderilen bir belgede yer alan ve Kırklareli İli Mera Otlatma Planı’nda hayvan otlatmak için ücret talep eden düzenlemenin yeni olduğu iddia edildi. Gönderilerden biri yaklaşık 5 bin kişi tarafından paylaşılırken, 11 bin kez de beğenildi. 

Belge doğru, fakat ücretlendirme yeni değil. Mera Otlatma Planı’ndaki ücretlendirme, 1998 yılında Resmi Gazete’de de yayınlanan bir yasayla yürürlüğe girmiş. O günden bu yana Mera Komisyonu her yıl yeni bir otlatma bedeli belirliyor.

Uygulama 1998 tarihli bir düzenlemeye dayanıyor

Kırklareli İl Tarım Orman Müdürlüğü’nün internet sitesinde de duyurulan belgede yazılı uygulama, epey eskiye dayanıyor. İddia paylaşımların ve tepkilerin artması üzerine valilik internet sitesi üzerinden bir basın açıklaması yaparak, uygulamanın 81 ilin kararı olduğu ve 1998 yılından bu yana devam ettiğini belirtti.

Valiliğin sitesinde yer alan açıklamada bahsi geçen 4342 sayılı kanun ise 28 Şubat 1998’de yürürlüğe girdi. Kanunun 26. maddesinde mera, yaylak ve kışlakların hak sahiplerinin, komisyonca tespit edilen ücreti ödeme yükümlülüğü olduğu belirtiliyor. Alınan bedelin de o yerin mera alanlarının ıslahı ve geliştirilmesi amacıyla kullanılması gerekiyor. Kanundaki başlıkları tanımlamak için 31 Temmuz 1998 tarihinde Resmi Gazete’de bir yönetmelik de yayınlanmış.

Uygulama farklı yerlerde de var 

Uygulama sadece Kırklareli ilini de kapsamıyor. Örneğin Bayburt İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün yayınladığı 9 Mart 2020 tarihli yazının sekizinci maddesinde, küçükbaş hayvan başına 15, büyükbaş hayvan başına da 50 TL tahsil edileceği ifadesi yer alıyor. Aynı uygulama 2019’da da varmış. Adana ve Erzincan il tarım ve orman müdürlüklerinin sitelerinde de benzer açıklamalar var. Gümüşhane, Isparta, Konya, Kars, Çankırı gibi farklı illerde de geçmiş yıllarda benzer kararlar alındığını görmek mümkün. Hatta Muğla’daki otlatma ücretlerinde 2020 Ocak ayında indirim bile yapılmış. Bazı il tarım ve orman müdürlüklerinin internet sitesindeyse bu konuda bir bilgiyle karşılaşılmıyor. 

Teyit’in ulaştığı Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Başkanı Fehmi Kiraz, uygulamanın bazı illerde hayata geçip bazılarında geçmemesinin doğru olmadığı görüşünde. Ona göre ücretlendirme ya ülke genelinde uygulanmalı ya da tamamen kalkmalı. Uygulamayı değerlendiren bir diğer isimse tarım alanındaki çalışmalarıyla bilinen gazeteci Ali Ekber Yıldırım. Yıldırım uygulamanın yeni olmadığını belirtirken “Biraz da köylüler meraları kendileri korusun, parasını ödeyince değerini daha çok bilsin gibi bir mantıkla getirilmiş bir uygulama bu.” görüşünü dile getiriyor. Yıldırım asıl sorgulanması gerekeninse alınan bu paraların meraların ıslahı için kullanılıp kullanılmadığı olduğunu ifade ederken bu paraların genellikle ıslah çalışması için kullanılmadığını ve meraların kaybedildiğini vurguluyor.

Sonuç olarak iddia doğru fakat yeni bir uygulama değil. İddia bu haliyle yanlış bilginin yedi türünden bağlamdan koparmaya örnek.